Afgelopen woensdag, 19 april 2023, heeft de raad besloten om de verklaring van geen bedenkingen die Texel Zoo nodig heeft voor een bestemmingsplanwijziging niet af te geven. Met andere woorden: PvdA PRO Texel staat achter het besluit om legalisatie van de huidige activiteiten niet te ondersteunen. In dit artikel wil ik dit graag toelichten.
De situatie
‘Eureka’ was een tuincentrum met een vogeltuin gevestigd op grond met een agrarische bestemming. Dit was destijds al niet toegestaan. Na een beroepsprocedure is het perceel in het bestemmingsplan Buitengebied 2013 opgenomen met de bestemming Detailhandel – Tuincentrum. Door de gemeente is hierbij aangegeven dat deze bestemming ook het kweken en verkopen van kleindieren en dagrecreatieve activiteiten (showtuinen bezichtigen) zou legaliseren. Alle toenmalige activiteiten van Tuincentrum Eureka, inclusief de ondergeschikte activiteiten van het houden van dieren en de showtuinen werden hiermee gelegaliseerd.
Eind 2016 werd Tuincentrum Eureka verkocht aan 2 werknemers. Al vrij snel, in 2017, kwam er bij de gemeente een verzoek om handhaving. De activiteiten van het inmiddels Texel Zoo genoemde bedrijf zouden in strijd zijn met het bestemmingsplan. Een bezoek aan het bedrijf wees uit dat er van een tuincentrum geen sprake meer was. De ondergeschikte activiteiten van het houden van dieren en de showtuinen waren uitgegroeid tot de hoofdactiviteit dagrecreatie in de vorm van een dierentuin.
Als onderdeel van het handhavingstraject is gekeken of het mogelijk is om de bestaande activiteiten te legaliseren. Voor Texel Zoo zou dat inhouden dat er een wijziging van het bestemmingsplan moet komen. Dat heeft heel wat voeten in de aarde want op Texel houden we al langere tijd vast aan de lijn dat dagrecreatie in het buitengebied niet is toegestaan. Toch hebben de eigenaren én de gemeente geprobeerd om het voor elkaar te krijgen. Dit werd een lang en moeizaam traject. In 2023 wilde het college dat het traject afgerond zou worden. Het duurde gewoon allemaal te lang en in de tussentijd bleef de illegale situatie voortbestaan. Het dossier bevatte nog steeds niet alle benodigde stukken om tot een wijziging van het bestemmingsplan te kunnen komen. Het college besloot daarom om hiermee niet verder te gaan.
De rol van de gemeenteraad
De gemeenteraad kent 3 kerntaken: volksvertegenwoordiging, kaderstelling en controle. In het geval van Texel Zoo spelen alle 3 deze kerntaken een rol. Het volk dat vertegenwoordigd moet worden betreft niet slechts de eigenaren van Texel Zoo en de vele bezoekers van de dierentuin, maar alle Texelaars. De lijn dat we geen dagrecreatie in het buitengebied willen is er al langere tijd. Dit houdt in dat eerdere plannen van andere ondernemers niet door konden gaan. Nu dagrecreatie in het buitengebied voor Texel Zoo wel toestaan, zou ten aanzien van die ondernemers niet eerlijk zijn. En we hebben die lijn, omdat Texelaars graag willen dat het karakter van Texel behouden blijft. Door toeristische activiteiten niet toe te laten in het buitengebied blijft het buitengebied rustiger, weidser, oorspronkelijker en natuurlijker. Toestaan van dagrecreatie kan hierdoor nadelige consequenties hebben.
Wat betreft kaderstelling heeft de raad in 2013 de kaders voor indertijd Tuincentrum Eureka helder neergezet. Alle activiteiten die in 2013 werden uitgevoerd, werden toegestaan. Maar dagrecreatie moest ondergeschikt blijven aan de bedrijfsvoering. Zoals al eerder aangehaald, is dat wat ons betreft niet wenselijk om anno 2023 wel toe te staan. En er zijn ook andere zaken waar we rekening mee moeten houden. We maken beleid en verwachten dat iedereen zich daar aan houdt. Dan maakt het niet uit of je Texelaar of toerist bent, particulier of ondernemer. Nu opnieuw legaliseren omdat ondernemers zich niet aan de regels houden lijkt niet juist. Daarbij dienen we ons als raad ook zelf aan de in 2013 gestelde kaders te houden.
Dan de controle. De raad controleert het college of zij handelt volgens de gestelde kaders. In dit geval zijn wij van mening dat het college dit gedaan heeft. Het handhavingstraject is opgestart na een verzoek om handhaving en in dit traject is er gekeken of legalisatie mogelijk was en wat daarvoor nodig zou zijn. Na ruim 5 jaar is de conclusie getrokken dat legalisatie niet mogelijk is. De eigenaren Texel Zoo en andere Texelaars moeten weten waar zij aan toe zijn. En dat is nu duidelijk. Het college heeft terecht aan de raad gevraagd om geen verklaring van geen bezwaar af te geven.
Echter heeft het handhavingstraject door toedoen van zowel de eigenaren als de gemeente erg lang geduurd. Hierdoor ontstond er hoop bij de eigenaren. Onmiddellijke sluiting van Texel Zoo is daarom niet wenselijk. Daarom waren wij mede-indiener van de motie waarin het college opgeroepen werd om de eigenaren van Texel Zoo tijd te geven om hun onderneming zo in te richten dat deze weer voldoet aan het bestemmingsplan. Zij krijgen daarvoor twee jaar de tijd.
Tot slot
Ik begrijp dat het nieuws dat de verklaring van geen bedenkingen niet wordt afgegeven voor Texel Zoo een grote teleurstelling is. Het is duidelijk dat er veel tijd, moeite en geld is gestoken in het legaliseren van de activiteiten en dat het voor de eigenaren nu onzeker is wat de toekomst zal brengen.
Desondanks wil ik benadrukken dat de beslissing van de gemeenteraad genomen is met het oog op het behoud van het karakter van Texel en het handhaven van de regels die in 2013 zijn vastgesteld. De raad heeft deze beslissing genomen om de belangen van alle Texelaars te behartigen.
Ik hoop dat Texel Zoo de komende twee jaar kan gebruiken om de nodige aanpassingen aan het bedrijf te doen, zodat het weer voldoet aan het bestemmingsplan.
Anneke Visser-Veltkamp